“Polska droga ku morzu” to projekt Biblioteki Publicznej Gminy Kosakowo im. Augustyna Necla, który dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.
W ramach wydarzenia zorganizowano: wystawę, prelekcję oraz koncert. Impreza odbyła się 18 września 2021 r., czyli w przeddzień 82. rocznicy zakończenia walk w obronie Kępy Oksywskiej, kiedy to ponownie nasze ziemie utraciły tak ciężko wywalczoną w 1920 r. wolność.
Projekt, realizowany w partnerstwie z Kosakowskim Centrum Kultury, ma na celu włączenie mieszkańców gminy Kosakowo w aktywne świętowanie kolejnej rocznicy odzyskania niepodległości oraz popularyzację wiedzy na temat procesów drogi do wolności z uwzględnieniem kontekstu regionalnego.
Wystawa odnosi się do dwóch aspektów lokalnej historii związanych z odzyskaniem niepodległości w 1920 r.
Część pierwsza poświęcona została Józefowi Klebbie (1860-1931) – mieszkańcowi gminy Kosakowo, kowalowi, polskiemu działaczowi społecznemu i kulturalnemu, kaszubskiemu poecie i pisarzowi, uczestnikowi strajku szkolnego w zaborze pruskim, założycielowi Polskiego Związku Śpiewaczego i Związku Ludowego, organizatorowi budowy Domu Ludowego w Kosakowie, mężowi zaufania Komisji Delimitacyjnej – Subkomisji Północnej wytyczającej granicę polsko-niemiecką i Polski z Wolnym Miastem Gdańskiem, odznaczonemu Złotym Krzyżem Zasługi przez gen. Józefa Hallera, który nazwał go nauczycielem ludu kaszubskiego.
Część druga opowiada o rewskich szkutach, małych żaglowcach, które – gdy 10 lutego 1920 r. w Pucku gen. Józef Haller dokonał symbolicznych zaślubin Polski z morzem – podniosły biało-czerwoną banderę, stając się jednocześnie pierwszą flotą handlową w wolnej i odrodzonej Polsce z portem macierzystym w Rewie.
Podczas imprezy miało miejsce uroczyste otwarcie obu ekspozycji.
Pierwszą odsłonili: Zastępca Wójta Gminy Kosakowo Marcin Kopitzki, Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kosakowie Monika Pawlicka oraz Zygmunt Miszewski, lokalny badacz historii. Drugą natomiast: Sołtys Rewy Jacek Hennig, Danuta Narloch – wnuczka Jana Długiego, rewskiego armatora, właściciela szkut “Arvin” i “Therese” oraz Eugeniusz Markowc – prawnuk armatora Augustyna Markowc, właściciela “Henrietty”.
Poniżej znajduje się 10 plansz wystawowych, które aktualnie są prezentowane w murach kosakowskiej Książnicy, po czym ruszą w podróż po gminnych szkołach. Ich eksponowanie w tych placówkach będzie połączone z prowadzeniem lekcji historycznych dla uczniów.
Myślą przewodnią prelekcji, którą wygłosił dr Zdzisław Kryger, był tytuł całego projektu: „Polska droga ku morzu”.
Tematyka wystąpienia poruszała kwestie związane z uzyskaniem przez Polskę dostępu do morza, co dla mieszkańców Kaszub oznaczało odtworzenie więzów z Macierzą. Podczas, gdy w świadomości większości Polaków odzyskanie niepodległości związane jest z wydarzeniami 1918 r., Kaszubom upragnioną wolność od pruskiego zaborcy przyniósł dopiero rok 1920. Te dwa lata różnicy to okres bogaty w istotne przedsięwzięcia o charakterze dyplomatycznym i militarnym. Symbolicznym zwieńczeniem ciągu tych wydarzeń stały się dopiero dokonane przez gen. Józefa Hallera zaślubiny Polski z morzem, do którego należało jednak najpierw dojść…
Zadbaliśmy także, aby myśl przewodnia projektu wyrażona m.in w trakcie sobotniej prelekcji nie umknęła nikomu z zainteresowanych, treść tego wystąpienia została opublikowana w najnowszym XVII wydaniu rocznika Biblioteki Publicznej Gminy Kosakowo „Polska Gmina Kosakowo (gmina kaszubska)”. Zgodnie z ideą projektu „Polska droga ku morzu” egzemplarze rocznika otrzymali wszyscy uczestnicy sobotniego wydarzenia. Natomiast pozostali chętni mogą go nabyć w siedzibie Biblioteki.
Poniżej prelegent dr Zdzisław Kryger oraz treść artykułu.
Norbert „Smoła” Smoliński, lider zespołu Contra Mundum, w swoim solowym koncercie w niekonwencjonalny sposób przedstawił historię Polski.
Formę przekazu stanowiła muzyka rockowa połączona z poezją m.in. Cypriana Kamila Norwida i Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, poetów uznanych przez Sejm RP za patronów roku 2021. Z warstwą literacko-muzyczną korespondowała nierozerwalnie oprawa wizualna. Wokalista przeplatał również pieśni krótkimi wzmiankami nawiązującymi do historii naszej Małej Ojczyzny – Kaszub.
Wszystkie te aspekty oraz fakt, że Artysta wchodził w interakcję z publicznością sprawił, że widz został przeniesiony do świata polskich Bohaterów, aby poprzez pryzmat Ich przeżyć, emocji i wyborów poznać lub utrwalić pamięć o przeszłości naszego regionu.
Ten niezwykły koncert muzyki patriotycznej został uświetniony przez naszego gminnego młodego artystę – Mikołaja Szwochera, którego na scenę zaprosił Norbert “Smoła” Smoliński. Zaśpiewali razem utwór pt. “Biwak”.
Inicjatorem zorganizowania koncertu Norberta “Smoły” Smolińskiego był Radny Gminy Kosakowo Michał Przysiecki.
(fotografie ze zbiorów prywatnych Norberta Smolińskiego)
17:00
Powitanie Gości, zapoznanie z ideą projektu "Polska droga ku morzu" oraz uroczyste otwarcie wystawy
15 min
Kosakowskie Centrum Kultury
17:10
Wystawa część 1: "Józef Klebba - działacz niepodległościowy z Kosakowa" część 2: "Rewskie szkuty - zalążek polskiej floty handlowej odrodzonej Polski"
180 min
Kosakowskie Centrum Kultury
17:15
Prelekcja dr. Zdzisława Krygera pt. "Polska droga ku morzu"
30 min
Kosakowskie Centrum Kultury
18:00
Solowy koncert Norberta „Smoły” Smolińskiego – lidera zespołu CONTRA MUNDUM
90 min
Kosakowskie Centrum Kultury
Fotorelacja z wydarzenia
(fot. Jamis Video-Foto-Studio )